Εισαγωγή στο Πρόγραμμα
Τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® είναι ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα που αποσκοπεί στην προαγωγή της ανάγνωσης και τη στήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα από την απόλαυση του διαβάσματος. Φέρνει στην τάξη ένα πλήθος βιβλίων γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα, με στόχο την ανάδειξη της σχολικής τάξης ως κοινότητας αναγνωστών.
Τα βιβλία κάθε βαλίτσας μπορεί να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των παιδιών να τα εξερευνήσουν, αλλά και να χαράξουν την προσωπική τους αναγνωστική διαδρομή, καθώς το ένα βιβλίο τούς δημιουργεί το ενδιαφέρον να διαβάσουν ένα άλλο. Επιπλέον, δίνουν τη δυνατότητα να συζητηθούν θέματα από το σύγχρονο κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον. Έτσι, τα παιδιά αντιλαμβάνονται πως για κάθε θέμα υπάρχουν πολλές, και συχνά αντικρουόμενες, αφηγήσεις, πως ένα βιβλίο μπορεί να γίνει συνοδοιπόρος τους σε διαφορετικές διαδρομές και πως το θαυμαστό με την ανάγνωση δεν είναι τόσο οι γνώσεις και οι πληροφορίες που αποκομίζουμε, όσο το συναρπαστικό ταξίδι από το ένα βιβλίο στο άλλο, ένα ταξίδι που μπορεί να μας μαγέψει και να μας κάνει πραγματικούς αναγνώστες.
Το πρόγραμμα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Τα Βιβλία
Τα βιβλία που προτείνονται σε κάθε βαλίτσα είναι διαφόρων ειδών: γνώσεων, μυθοπλασίας, εικονογραφημένες ιστορίες, τέχνης, κόμικς, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση κ.ά. Απευθύνονται κυρίως σε παιδιά του δημοτικού σχολείου, ενώ κάποιες θεματικές ενότητες έχουν σχεδιαστεί για παιδιά νηπιαγωγείου.
Τα βιβλία αντιστοιχούν σε διαφορετικά επίπεδα αναγνωστικής ικανότητας (1, 2, 3), που όμως δεν συμβαδίζουν απαραίτητα με την ηλικία των αναγνωστών. Τα βιβλία επιπέδου 3 έχουν πιο πυκνό νόημα και μικρότερα γράμματα και απευθύνονται σε παιδιά που είναι πιο εξοικειωμένα με την ανάγνωση. Αυτά τα βιβλία, ωστόσο, μπορούν να διαβαστούν μέσα στην τάξη από τον εκπαιδευτικό και σε μικρότερα παιδιά, που μ’ αυτόν τον τρόπο θα απολαύσουν και αυτά την ιστορία. Η ανάγνωση στις παιδικές ηλικίες συχνά προϋποθέτει τη διαμεσολάβηση των ενηλίκων, ενώ η καλλιέργεια της αναγνωστικής συνήθειας στα παιδιά πολύ συχνά εξαρτάται από την επιτυχία ή όχι της διαμεσολάβησης αυτής. Τα ευκολότερα βιβλία (1, 2) μπορεί να είναι προσιτά σε μεγαλύτερα παιδιά που δεν έχουν ως μητρική την ελληνική γλώσσα και δυσκολεύονται με τα πυκνογραμμένα κείμενα.
Έτσι, δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές, ανεξαρτήτως αναγνωστικού παρελθόντος, να διαβάσουν από ένα μικρό κείμενο ή βιβλίο έως ένα ολόκληρο μυθιστόρημα, γεγονός που επιβεβαιώνει πως για όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως γλωσσικού επιπέδου, κουλτούρας, σχολικής επίδοσης, υπάρχουν τα κατάλληλα λογοτεχνικά κείμενα.
Στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται τα βιβλία ανά θέμα με περίληψη ή κριτική του περιεχομένου και διάφορες πληροφορίες (όπως συγγραφέας, εκδότης, μεταφραστής, εικονογράφος, επίπεδο αναγνωστικής ικανότητας). Κάθε βαλίτσα περιέχει ορισμένα από τα βιβλία που παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα.
Τα Θέματα
Η επιλογή των θεμάτων βασίζεται στα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των μαθητών, όπως αποτυπώνονται στα ποικίλα καινοτόμα Εκπαιδευτικά Προγράμματα και στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, καθώς και στις προτάσεις των εκπαιδευτικών.
Στόχος είναι οι θεματικές ενότητες να προκαλέσουν το ενδιαφέρον και τη φαντασία των παιδιών ώστε να τις εξερευνήσουν περισσότερο, να καταλάβουν πως για κάθε θέμα μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις, να μάθουν να αναζητούν πληροφορίες σε διαφορετικά βιβλία και να κατανοήσουν ότι η έρευνά τους στο συγκεκριμένο θέμα έχει να κερδίσει πολλά αν εμπλουτιστεί και με βιβλία λογοτεχνίας.
Ένταξη στην εκπαιδευτική διαδικασία
Οι θεματικές βαλίτσες μπορούν να λειτουργήσουν στη σχολική τάξη είτε από μόνες τους, δημιουργώντας ένα περιβάλλον αφιερώματος στο θέμα, με αναγνωστικές διαδρομές και συζητήσεις γύρω από τα επιλεγμένα βιβλία, είτε να συνδυαστούν με μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος (Γλώσσα-Λογοτεχνία, Γεωγραφία, Ιστορία, Φυσική κ.ά.) ή με την ώρα Φιλαναγνωσίας. Μπορούν επίσης να υποστηρίξουν είτε κάποιο σχέδιο δράσης στο πλαίσιο των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων, είτε κάποιο πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Αγωγής Υγείας, Πολιτιστικών Θεμάτων.
Tα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® δεν αποτελούν από μόνα τους εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να τα εντάξει υποστηρικτικά στην εκπαιδευτική διαδικασία με τον τρόπο που ταιριάζει στην τάξη του.
Στόχοι των Βιβλίων σε Ρόδες
Τα ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ® έχουν στόχο
Να καλλιεργήσουν την αγάπη για την ανάγνωση, την ερευνητική δεξιότητα, τη συνήθεια του δανεισμού, την αισθητική που προκύπτει από την επαφή με το έργο καταξιωμένων εικονογράφων.
Να ενθαρρύνουν την έκφραση απόψεων με βάση προσωπικές αναγνωστικές εμπειρίες.
Να υποστηρίξουν κάθε μαθητή ώστε, μέσα από τη διαδικασία της επιλογής, του δανεισμού, της ανάγνωσης και της αναδιήγησης, να αποκτήσει πνευματική αυτονομία και να γίνει εν τέλει πραγματικός αναγνώστης.
Να προωθήσουν την κριτική προσέγγιση θεμάτων, με αφετηρία ποικίλες πηγές και διαφορετικές οπτικές γωνίες.
Να φέρουν τους μαθητές σε επαφή με το έργο Ελλήνων και ξένων συγγραφέων και με τη σύγχρονη ποιοτική βιβλιοπαραγωγή.
Καινοτόμα Χαρακτηριστικά
Η μικτή επεξεργασία των επιλεγμένων βιβλίων (δουλειά στην τάξη και δανεισμός στο σπίτι).
Η προαιρετική εκδήλωση ενδιαφέροντος για δανεισμό της βαλίτσας και των βιβλίων, που απελευθερώνει δημιουργικές δυνάμεις μέσα στην τάξη.
Η συνανάγνωση στην τάξη, που ενθαρρύνει την πολυφωνία.
Η δυνατότητα παρουσίασης των βιβλίων της βαλίτσας από μία τάξη σε άλλη, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες συνεργασίας ανάμεσα σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες.
Η επαφή των εκπαιδευτικών με σύγχρονα παιδικά βιβλία, τα οποία εμπλουτίζουν το υλικό που έχουν στη διάθεσή τους για την υλοποίηση καινοτόμων προγραμμάτων.
Η ενίσχυση της σχέσης σχολείου-σπιτιού μέσω του δανεισμού των βιβλίων, αλλά και η συνεύρεση μικρών-μεγάλων στην οικογένεια γύρω από την ανάγνωση του βιβλίου που φτάνει στο σπίτι.
