ΔΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΔΑΣΗ

«Αυτή η θάλασσα, κι αυτός ο ουρανός, κι αυτά τα νησιά είναι του χεριού μου, θα μπορούσα ν’ αντιμετρηθώ μαζί τους» γράφει για το Αιγαίο ο Ηλίας Βενέζης….Εκατόν τριανταπέντε σελίδες σ’ αυτή τη θάλασσα «στα μέτρα του ανθρώπου» αφιερώνει η Σάντρα Βρέττα, σε μικρές και μεγάλες υδάτινες διαδρομές από το χτες έως το σήμερα. Από τον αρχαίο μύθο του Αιγέα που του έδωσε το όνομά του, μύθους, τέρατα και αρχαιολογικές αναφορές που σχετίζονται με τους πολιτισμούς του έως τα ξωκλήσια στις κορυφές των βουνών του, τις ξερολιθιές και τους περιστεριώνες του, το Αιγαίο αποτελεί διαχρονικά κοιτίδα πολιτισμού και διαρκής έμπευση για ποιητές, ζωγράφους και απλούς κατοίκους των νησιών του από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας.

Ο Γιάννης μεγαλώνει σ’ ένα νησί του Ιονίου μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος είναι δυσπρόσιτος στον Γιάννη. Όταν το παιδί συναντά ένα πουλί που κακοποιείται, το αγοράζει δίνοντας ως αντάλλαγμα το χρυσό σταυρό που είχε από τη μάνα του και το κρύβει στην κάμαρά του. Θα το ονομάσει Νικόστρατο. Από τον παπά Κώστα, τον ιερέα του χωριού, μαθαίνει ότι πρόκειται για λευκό πελεκάνο, ένα από τα ψηλότερα πουλιά της Ευρώπης, το οποίο γίνεται αφοσιωμένο στον κύριο του. Καθώς όλα έγιναν κρυφά από τον πατέρα του, όταν ο τελευταίος τα ανακαλύψει, ο Γιάννης θα πρέπει να βρει άλλο καταφύγιο για τον αγαπημένο του Νικόστρατο. Και ενώ η φήμη του Νικόστρατου μεγαλώνει, η σχέση πατέρα και γιου γίνεται όλο και πιο δύσκολη…

Το στοιχείο της θάλασσας που προστατεύει αυτούς που συμπαθεί, όπως τον μικρό καμαρότο που λάτρευε τα κύματα του ωκεανού και δούλευε για έναν καπετάνιο πειρατή που του συμπεριφερόταν άσχημα. Η πειρατίνα Γκρέις Ο’ Μάλεϊ από την Ιρλανδία, κάτοχος ενός μεγαλοπρεπή στόλου εμπορικών πλοίων, γνωστή σε ξηρά και σε θάλασσα, θυμίζει στον κύριο του κάστρου το έθιμο της φιλοξενίας. Ο Μοτσιμίτσου που αγαπούσε τη μουσική του όσο και το πλοίο του και μια μέρα δέχτηκε την επίθεση πειρατών από τους οποίους ζήτησε μια τελευταία επιθυμία…Κάποιες από τις ιστορίες αυτής της ανθολογίας βασίζονται σε περιπέτειες αληθινών πειρατών, άλλες είναι ευρήματα των παραμυθάδων από τα πολύ παλιά χρόνια.

Ο Λουκάς, το χταπόδι είχε οκτώ πλοκάμια που δεν ήταν καθόλου υπάκουα. Το ‘σκαγαν κρυφά κι έκαναν πολλές αταξίες και ζημιές παρέα με τη «συμμορία» τους: τα πλοκάμια του Πέτρου, του μεγαλύτερου καλαμαριού του βυθού και κάτι μικρές σουπιές. Μια σουρρεαλιστική, χιουμοριστική ιστορία για τη σχέση με το σώμα μας και πως αυτή ορίζεται και επανακαθορίζεται, από τη Λίλα Πατρόκλου σε πρωτότυπη εικονογράφηση της Κατερίνας Χαδουλού.

Κύριος εκπρόσωπος του ηθογραφικού διηγήματος μετά τον Παπαδιαμάντη, ο Α.Καρκαβίτσας είναι ο κατεξοχήν «θαλασσινός» συγγραφέας. Διακρίνεται για τη λεπτομερή παρατήρηση και απεικόνιση της πραγματικότητας και τη δημιουργική εκμετάλευση της δημοτικής γλώσσας. Έγραψε ένα δυνατό διήγημα για την πλανεύτρα θάλασσα, που δεν αφήνει όποιον μπλέξει στη σαγήνη της να στεριώσει στην ξηρά. Η γοητευτική εικονογράφηση της Έφης Λαδά αποδίδει την ατμόσφαιρα του κειμένου που έχει προσαρμόσει στην παιδική λογοτεχνία ο Κώστας Πούλος.